สร้างขึ้นก่อนสมัยสุโขทัยและเป็นพระอารามหลวงมาแต่เดิม เพราะได้พบหลักฐานศิลาจารึกสุโขทัย มีความว่าพ่อขุนศรีนาวนาถมทรงสร้างพระทันตธาตุสุคนธเจดีย์ มีพระปรางค์อยู่กลาง มีพระวิหาร 4 ทิศ ต่อมาเมื่อ ปี พ.ศ. 2458พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยกขึ้นเป็นพระอารามหลวงชั้นเอกชนิดวรมหาวิหารเมื่อ พ.ศ. 2458ปัจจุบันจึงมีชื่อเต็มว่า วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหารภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธชินราช หรือเรียกว่า”หลวงพ่อใหญ่” เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย พระพุทธรูปที่หล่อด้วยสาริดปางมารวิชัย ศิลปะสุโขทัยตอนปลายหน้าตักกว้าง 5 ศอก1 คืบ5 นิ้วสูง 7 ศอก หล่อในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1(พญาลิไท) ซึ่งได้สร้างพระพุทธชินราชพร้อมกับพระพุทธชินสีห์ และ พระศรีศาสดา เป็นรูปบัวคว่าบัวหงายด้วยพุทธลักษณะงดงามที่สุดในประเทศไทย เส้นรอบนอกพระวรกายอ่อนช้อย พระพักตร์ค่อนข้างกลมพระขนงโก่ง พระเกตุมาลาเป็นรูปเปลวเพลิง มีลักษณะพิเศษ เรียกว่า “ทีฆงคุลี” คือที่ปลายนิ้วพระหัตถ์ทั้งสี่นิ้วยาวเสมอกัน “ซุ้มเรือนแก้ว” ทาด้วยไม้แกะสลัก สร้างในสมัยอยุธยา แกะสลักลาตัวคล้ายมังกร แต่มีงวงคล้ายช้าง อยู่ตรงปลายซุ้ม และมีลาตัวเหรา คล้ายจระเข้ อยู่ตรงกลางซุ้ม มีเทพอสุราปกป้องพระองค์อยู่สองตน คือ “ท้าวเวสสุวัณ” และ “ยักษ์อารวก”ในตานานการสร้างพระพุทธชินราชกล่าวว่า พระพุทธชินราชสร้างในสมัยพระศรีธรรมไตรปิฎก (พระยาลิไท) ได้สร้างขึ้นพร้อมกับ “พระพุทธชินสีห์” และ “พระศรีศาสดา” ใช้ช่างจากเมืองศรีสัชนาลัย และเมืองหริภุญชัย
ตั้งอยู่ที่ ถ.พุทธบูชา ในเมือง เมืองพิษณุโลก พิษณุโลก
