วัดพระธาตุดอยกิ่วขมิ้น

สองตอนที่แล้วนำเรื่องวัดที่ไปทอดผ้าป่ามาให้ชมและอ่าน รู้สึกว่าเพื่อน ๆ จะชอบเรื่องราวของวัดต่าง ๆ กันพอสมควร วันนี้ปอป้าก็เลยนำวัดอื่น ๆ ที่ได้ไปเยี่ยมชมมาให้ดูกันอีก โดยขอย้อนกลับไปที่แม่ฮ่องสอนเพื่อชมวัดที่เป็นไฮไลท์ของจังหวัด กับวัดที่ไม่มีใครเหลียวแล แต่ปอป้าชอบมากมาย.. เรามาเริ่มจากวัดที่ไร้ผู้เยี่ยมชมแต่ว่าสวยงามอย่างที่เขาเป็นกันก่อน…นะคะ วัดพระธาตุดอยกิ่วขมิ้น ตั้งอยู่ที่บ้านไม้แงะ หมู่ ๘ ต. ปางหมู อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน บนยอดเขา ห่างจากบ้านใหม่หัวสนามบิน ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ประมาณ ๑,๒๐๐ เมตร มีสภาพแวดล้อมเต็มไปด้วยป่า มองไม่เห็นบ้านเรือนผู้คนอยู่อาศัยเลยสักหลัง ทางขึ้นไปสู่ตัววัดเป็นดอยสูงพอ ๆ กับดอยกองมูอันลือชื่อ บางช่วงมีความสูงชันน่าหวาดเสียว เนื่องจากถนนเป็นเพียงทางแคบ ๆ ขรุขระ ปราศจากการเหลียวแลจากหน่วยงานใด ๆ ปอป้าไม่เคยขึ้นมาที่นี่ อาจจะเป็นเพราะว่าวัดนี้มองดูเหมือนวัดร้าง ผู้คนเลยไม่ให้ความสนใจก็เป็นได้ บังเอิญวันนั้นหลานชายกลับจากเชียงใหม่ชวนให้ขึ้นไปดู เขาบอกว่ามีพระพุทธรูปสวยและวิวดีมาก สมัยเขาเป็นเด็ก ๆ ชอบขี่รถเครื่องขึ้นมาบ่อย ๆ เมื่อเจ้าถิ่นเอ่ยปากไหนเลยหมู่เฮาจะปฏิเสธเล่า ว่าแล้วก็คว้ามือท่านผู้เฒ่าพาขึ้นรถกระบะห้อไปกันทันที ขับรถไต่ระดับกันมาได้สักครู่ก็ถึงวัดที่ตั้งอยู่บนยอดดอย มองไปข้างหน้าเห็นพระภิกษุรูปหนึ่งกำลังเดินไต่ลงไปทางหลังวัดโดยไม่สนใจว่ามีคนมาที่วัดเลย พวกเราก็เลยเข้าไปกราบพระพุทธรูปที่ศาลาเล็ก ๆ เอาเงินใส่ตู้บริจาค เสร็จแล้วเดินชมบริเวณรอบ ๆ วัด อาณาบริเวณวัดเล็กมาก นอกจากศาลาที่เราเข้าไปทำบุญแล้ว ก็มีเจดีย์สีขาวองค์หนึ่งตั้งอยู่ถัดไป มีกำแพงไม่สูงเท่าไรนักล้อมรอบอยู่ ตัวกำแพงแต่ละด้านมีประตูเปิดออกได้ทั้งสี่ด้าน ภายในกำแพงมีบริเวณเหมือนเป็นลานประทักษิณกว้างพอประมาณ จากประตูด้านซ้ายขององค์เจดีย์เป็นทางเดินลาดชันลงไป มีพระพุทธรูปปูนปั้นนาม “ พระพุทธนวโลกุตตรภูมิวโล สมฺปตฺโต “ ประดิษฐานอยู่ จากจุดนี้มองลงไปเห็นทัศนียภาพเมืองแม่ฮ่องสอนสวยงามมาก สภาพโดยรวมของวัดดูเหมือนเป็นวัดร้างก็จริง แต่พื้นที่บริเวณวัดได้รับการปัดกวาดดูแลเป็นอย่างดี ไม่มีถาวรวัตถุที่ทันสมัยปรากฏให้เห็นแต่อย่างใด คงสภาพของความเป็นวัดในป่าไว้อย่างสมบูรณ์ ทำให้เกิดความรู้สึกเงียบสงบขึ้นภายในตน พร้อมทั้งเกิดความคิดขึ้นในใจว่าที่นี่เหมาะแก่การปลีกวิเวกดีจริง ต่อไปจะต้องหาโอกาสขึ้นมาที่วัดนี้อีก หลังจากได้เยี่ยมชมวัดพระธาตุดอยกิ่วขมิ้นกลับมาแล้ว ปอป้าไปสืบค้นข้อมูลความเป็นมาของวัดนี้ ได้ความจากศูนย์ไทใหญ่ศึกษา วิทยาลัยชุมชนแม่ฮ่องสอน บันทึกไว้ดังนี้ “ วัดพระธาตุดอยกิ่วขมิ้นเดิมเป็นวัดร้าง เคยขึ้นทะเบียนในปี พ.ศ. ๒๔๘๓ ต่อมาได้ยกฐานะเป็นวัดเมื่อวันที่ ๒๔ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ สภาพองค์เจดีย์เดิมหักพังเสียหาย แต่โครงสร้างอื่นเช่น กำแพงแก้ว และลานประทักษิณ ยังคงอยู่ในสภาพที่สามารถศึกษาองค์ประกอบ และรูปแบบสถาปัตยกรรม คือ องค์เจดีย์ตั้งอยู่บนฐานรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีสิงห์ประดับที่มุมทั้งสี่ มีฐานย่อเกตสามชั้น และฐานแปดเหลี่ยมรองรับชั้นมาลัยเถาที่ทำเป็นลายกลีบบัวซ้อนกันสองชั้น บัวปากระฆังและองค์ระฆังกลม ตกแต่งด้วยลายหน้ามาร (หน้ากาล) ส่วนยอด อันได้แก่ ปล้องไฉน และปลียอด หักหายไป พบแต่ชิ้นส่วนโลหะประดับยอดฉัตรตกอยู่รอบฐาน ฐานย่อเกตชั้นล่างสุดประดับแจกันดอกไม้ หรือหม้อบูรณะ บนมุมทั้งสี่ และตกแต่งผนังด้วยลายลูกฟัก ที่ซุ้มทิศ ฐานทั้งสี่ด้าน มีลักษณะเป็นมุขยื่นออกมาด้านหน้า ภายในเป็นคูหาประดิษฐานพระพุทธรูปปั้นศิลปะพม่าแบบมัณฑะเลย์ ส่วนยอดซุ้มเป็นทรงปราสาทซ้อนลดหลั่นเป็นชั้น ๆ ด้านหน้าเป็นบันไดทางขึ้น ราวบันไดประดับด้วยมังกรหมอบทอดตัวยาวตามแนวบันได ซุ้มทิศเหล่านี้ก่อทับฐานย่อเกตชั้นล่างที่ฉาบปูน และตกแต่งลวดลายไว้แล้ว น่าจะสร้างขึ้นหลังจากสร้างเจดีย์เสร็จแล้ว องค์เจดีย์มีลานประทักษิณ และกำแพงแก้วรูปห้าเหลี่ยมล้อมรอบ และมีช่องบันไดที่กึ่งกลางทุกด้าน ทำให้มีแผนผังเป็นรูปห้าเหลี่ยม ยาวตามแนวทิศเหนือ – ใต้ จากการสำรวจพบโบราณวัตถุ ทั้งสมัยก่อนประวัติศาสตร์ เช่น เครื่องมือหินกะเทาะ กับขวานหินขัด และโบราณวัตถุสมัยประวัติศาสตร์ เช่น ชิ้นส่วนเครื่องถ้วยลายครามของจีน สมัยราชวงศ์เช็ง เครื่องเคลือบจีนพิมพ์ลายต่าง ๆ ชิ้นส่วนภาชนะดินเผา เตาขุนยวม เศษเหล็กและแผ่นทองแดง ลายประดับฉัตร จากรูปแบบเจดีย์ พระพุทธรูปในซุ้มทิศเป็นศิลปะแบบพม่า สมัยมัณฑะเลย์ ที่มักสร้างขึ้นสมัยหลัง พ.ศ.๒๓๗๘ จากเศษภาชนะดินเผา จากเตาขุนยวมที่ผลิตในช่วงเดียวกันนี้ สันนิษฐานได้ว่า วัดพระธาตุดอยกิ่วขมิ้น สร้างขึ้นเมื่อประมาณปลายพุทธศตวรรษที่ ๒๔ ถึงกลางพุทธศตวรรษที่ ๒๕ “

ที่อยู่: ถนนปางล้อนิคม ตำบล ปางหมู อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน แม่ฮ่องสอน 58000